ՀՀ ԳԱԱ ՀՆԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԱԶԳԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ԻՆՍՏԻՏՈՒՏ - Էթնոսոցիոլոգիայի բաժին https://www.iae.am/hy/department-of-ethnosociology Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտում 1976թ. ստեղծվել է էթնոսոցիոլոգիական հետազոտությունների խումբ, որի հիման վրա 1981թ.   բացվել  է էթնոսոցիոլոգիայի բաժինը, որի հիմնադիրը և երկարամյա ղեկավարն էր (մինչև 1995թ.) պ.գ.դ. Էմմա  Տիգրանի  Կարապետյանը:  Այնուհետև  հաջորդաբար բաժինը ղեկավարել են պ.գ.դ. Ռ. Ս. Կարապետյանը, պ.գ.դ. Լ.Մ. Վարդանյանը, պ.գ.թ. Մ. Վ. Գալստյանը: Բաժնի ուսումնասիրությունների հիմքում ընկած է եղել ԽՍՀՄ ԳԱ Միկլուխո Մակլայի անվան ազգագրության ինստիտուտի էթնոսոցիոլոգիայի բաժնում մշակված «ԽՍՀՄ ազգերի զարգացման և մերձեցման սոցիալ-մշակութային միտումներ» հետազոտական ծրագիրը (ծրագրի ղեկավար՝ ՌԴ  ԳԱԱ թղթակից անդամ Յու. Վ. Հարությունյան): Ծրագրի նպատակն էր ուսումնասիրել ԽՍՀՄ ազգերի սոցիալ-մշակութային զարգացման էթնիկական ասպեկտները և միջէթնիկ հարաբերությունները: 1976թ. այդ ծրագիրը տեղայնացվեց Հայաստանում, և ներկայացուցչական ընտրանքով էթնոսոցիոլոգիական հետազոտություն իրականացվեց Երևան քաղաքում, իսկ 1980-ական թվականների սկզբին՝ Հայաստանի 5 պատմաազգագրական մարզերի քաղաքային և գյուղական բնակչության շրջանում (Այրարատ, Շիրակ, Լոռի, Գեղարքունիք, Զանգեզուր):  Հայաստանի անկախությունից հետո՝ 1992թ.Երևանում, 1993-1995 թթ.՝  հանրապետության քաղաքային բնակավայրերում (Գյումրի, Կապան, Կամո, Իջևան), 1999-2000թթ.՝ Երևանում, 2007-2008թթ.՝ Տավուշի, 2009-2010թթ.՝ Սյունիքի, 2011-2012թթ.՝ Լոռու, 2013-2014թթ.՝ Կոտայքի մարզերի գյուղական և քաղաքային բնակավայրերում իրականացվեց կրկնակի հետազոտություն, որի շնորհիվ  բացահայտվեց   նոր քաղաքական և սոցիալ-տնտեսական գործոնների ազդեցությունը էթնոմշակութային գործընթացների վրա: Բաժնի վարիչն է Միհրան Գալստյանը: hy Ուխտագնացությունը հայոց սոցիալ-մշակութային համակարգում (ավանդույթ և արդիականություն) https://www.iae.am/hy/node/382 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://www.iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Սույն թեմայի նպատակն է համակողմանիորեն ուսումնասիրել և ամբողջացնել հայոց ուխտագնացության համալիրը:</span></span></p> <p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Այն կիրականացվի հետևյալ հիմնախնդիրների հետազոտությունների համատեքստում.</span></span></p> <ul> <li> <p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Ուխտագնացության նախապատրաստական ընթացք</span></span></p> </li> <li> <p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Ուխտագնացության նպատակ և գործառնական նշանակություն</span></span></p> </li> <li> <p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Ուխտագնացության սովորութային համալիր</span></span></p> </li> <li> <p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Տոնական ուխտագնացության առանձնահատկություններ</span></span></p> </li> <li> <p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Ուխտավորիների սոցիալ-մշակութային բնութագիր</span></span></p> </li> <li> <p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Ուխտագնացությանն առնչվող նվիրատվություններ</span></span></p> </li> <li> <p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Այլէթնիկ հանրույթների կողմից այցելություն հայկական ուխտավայրեր</span></span></p> </li> <li> <p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Ընտանեկան և համայնական ուխտագնացության առանձնահատկություններ</span></span></p> </li> </ul> <p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Սույն թեմայի ուսումնասիրության արդյունքում ակնկալվում է համապարփակ ձևով ներկայացնել հայոց ուխտագնացության ամբողջական համալիրը:</span></span></p> <p> </p> <p><a href="http://iae.am/hy/users/%D5%B0%D5%A1%D5%BD%D5%B4%D5%AB%D5%AF-%D5%A1%D5%A2%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%B5%D5%A1%D5%B6-2012"><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Հասմիկ Աբրահամյան</span></span></a></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/hy/department-of-ethnosociology">Էթնոսոցիոլոգիայի բաժին</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 11:13:20 +0000 Սմբատ Հակոբյան 382 at https://www.iae.am https://www.iae.am/hy/node/382#comments Հայաստանի հանրակրթության առանձահատկություններն ու հիմնախնդիրները վրաստանյան զուգահեռների համատեքստում. արդիականություն և ավանդույթ https://www.iae.am/hy/node/381 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://www.iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p class="rtejustify"><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Ուսումնասիրել Հայաստանի Հանրապետության տարածքում ընթացիկ տարիների հանրակրթական համակարգի գործունեության առանձնահատկությունները դպրոցների ազգագրական ուսումնասիրության, կրթական քաղաքականության և ուսումնական բովանդակության համալիր ուսումնասիրությամբ` զուգորդելով այն Վրաստանի Հանրապետության կրթության ոլորտի ուսումնասիրության համեմատական վերլուծությամբ: Հանրակրթական համակարգի ուսումնասիրության ավանդական տեսանկյունը ուսումնասիրել հանրակրթական համակարգի ակունքների, խորհրդային տարիների և անկախացման տարիների վերաբերյալ դաշտային ազգագրական նյութերի, մամուլի հրապարակումների և արխիվային նյութերի միջոցով: </span></span></p> <p class="rtejustify"> </p> <p class="rtejustify"><a href="http://iae.am/hy/users/satenikmkrtchian"><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Սաթենիկ Մկրտչյան</span></span></a></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/hy/department-of-ethnosociology">Էթնոսոցիոլոգիայի բաժին</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 11:10:36 +0000 Սմբատ Հակոբյան 381 at https://www.iae.am https://www.iae.am/hy/node/381#comments ՀՀ-ում քաղաքացիական հասարակության ձևավորման էթնոմշակութային առանձնահատկությունները https://www.iae.am/hy/node/380 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://www.iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p class="rtejustify"><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Թեմայի  նպատակն է բացահայտել  էթնոմշակութային գործոնի տեղը, դերը և նշանակությունը Հայաստանում ձևավորվող քաղաքացիական հասարակությունում:  Դրա համար կուսումնասիրվեն ոչ ֆորմալ կապերի դերը  Հայաստանում գործող  հասարակական  կազմակերպությունների  ձևավորման և  դրանց   գործունեության   համատեքստում:  Քաղաքացիական հասարակության ուսումնասիրության   կարևոր  խնդիր է նաև սոցիալական ցանցերի միջոցով քաղաքացիական նախաձեռնությունների և շարժումների ձևավորման առանձնահատկությունների   բացահայտումը:</span></span></p> <p class="rtejustify"> </p> <p class="rtejustify"><a href="http://iae.am/hy/users/%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%AF-%D5%A3%D5%A1%D5%AC%D5%BD%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6-2012"><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Նարեկ Գալստյան</span></span></a></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/hy/department-of-ethnosociology">Էթնոսոցիոլոգիայի բաժին</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 11:08:16 +0000 Սմբատ Հակոբյան 380 at https://www.iae.am https://www.iae.am/hy/node/380#comments Ընտանեկան և ազգակցական արժեքային համակարգի փոխակերպումները Հայաստանում https://www.iae.am/hy/node/379 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://www.iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p class="rtejustify"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif"><span style="font-size:14px">Թեմայի  նպատակն  է  ուսումնասիրել  ընտանեկան  և  ազգակցական   հարաբերությունների   արդի  գործընթացները:  Հատուկ  ուշադրություն  կդարձվի  տարբեր  տիպի  բնակավայրերի  և  սոցիալական  տարբեր  շերտերի  մեծ  ու  փոքր  ընտանիքների,  հեռու  և մոտ գտնվող ազգականների միջև եղած հարաբերությունների  փոխակերպումներին:  Կբացահայտվեն  դրանց վրա  ազդող  գործոնները:</span></span></p> <p class="rtejustify"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif"><span style="font-size:14px">Կարևոր  հիմնախնդիրների  թվում  հարկ  է  նշել  ընտանիքի  անդամների  դերերի   և  գործառույթների  արդի  վիճակը,  որոնցով  պայմանավորված  են  բազմաթիվ  սոցիալական,  մշակույթային,  կենցաղային,  դաստիարակչական,  բարոյական  և  այլ  խնդիրներ:</span></span></p> <p class="rtejustify"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif"><span style="font-size:14px">Այդ  գործընթացները  ունեն  սոցիալական  և  էթնոմշակութային  հետևանքներ,  ուստի  պահանջում են  մանրակրկիտ  գիտական  վերլուծություն:  </span></span></p> <p class="rtejustify"> </p> <p class="rtejustify"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif"><span style="font-size:14px"><a href="http://iae.am/hy/users/%D5%A9%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80-%D5%A6%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6-1972">Թամար Զաքարյան</a></span></span></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/hy/department-of-ethnosociology">Էթնոսոցիոլոգիայի բաժին</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 11:06:52 +0000 Սմբատ Հակոբյան 379 at https://www.iae.am https://www.iae.am/hy/node/379#comments Գեղարվեստական մշակույթի սպառման էթնոմշակութային առանձնահատկությունները Հայաստանում https://www.iae.am/hy/node/378 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://www.iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p class="rtejustify">Արդի գլոբալիզացիոն գործընթացների արդյունքում ընդլայ­նվ­ում­ են միջմշակութային փոխառնչությունների շրջանակները, որն ազդում է էթնոսների գեղարվեստական մշակույթի արժեքային համակարգի վրա: Սու­յն թեմայի նպատակն է` բացահայտել Հայաստանում այդ արժեքային հա­մակարգի կառուցվածքը և ուրվագծել դրանում տեղի ունեցող փոփ­ոխ­ությունների հիմնական  միտումները էթնոմշակութային տեսանկյունով:</p> <p class="rtejustify">Գեղարվեստական մշակույթն ընդգրկում է գրականության, բ­ե­մական ա­ր­վեստի, կերպարվեստի, երաժշտության ոլորտները, ուստի մեր խնդ­իրներն են լինելու էթնոսոցիոլոգիական հետազոտություների միջոցով պարզել դր­անցից յուրաքանչյուրում հայ ժողովրդի և այլ էթնոսների մշա­կու­թային  արժեքների սպառման էթնո­մշակու­թային առանձն­ահատկու­թյունն­երը:</p> <p class="rtejustify"> </p> <p class="rtejustify"><a href="http://iae.am/hy/users/rubenohanjanyan">Ռուբեն Օհանջանյան</a></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/hy/department-of-ethnosociology">Էթնոսոցիոլոգիայի բաժին</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 11:03:09 +0000 Սմբատ Հակոբյան 378 at https://www.iae.am https://www.iae.am/hy/node/378#comments Աշխատանքային միգրացիայի սոցիալ-մշակութային փոխակերպումները Հայաստանում https://www.iae.am/hy/node/377 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://www.iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p class="rtejustify"><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Թեմային նպատակն է  բացահայտել աշխատանքային միգրացիայի հետևանքով   հայ  էթնոսի սոցիալական կառուցվածքում,  մասնավորապես միգրանտների ուղղահայաց և հորզոնական  շարժունությունում, սոցիալ-մասնագիտական   խմբերում  տեղի ունեցող փոխակերպումները:    Խնդիր է դրվում   ուսումնասիրել նաև  միջէթնիկ շփումների  ազդեցությունը  միգրանտների սոցիոնորմատիվ և  հումանիտար մշակույթի, այդ թվում` ընտանիքի մոդելի և ներընտանեկան  հարաբերությունների   վրա:</span></span></p> <p class="rtejustify"> </p> <p class="rtejustify"><a href="http://iae.am/hy/users/%D5%B4%D5%AB%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%B6-%D5%A3%D5%A1%D5%AC%D5%BD%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6-1988"><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Միհրան Գալստյան</span></span></a></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/hy/department-of-ethnosociology">Էթնոսոցիոլոգիայի բաժին</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 11:00:46 +0000 Սմբատ Հակոբյան 377 at https://www.iae.am https://www.iae.am/hy/node/377#comments Հայոց տոնածիսական մշակույթ https://www.iae.am/hy/node/376 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://www.iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Թեմայի նպատակը հայոց տոնածիսական մշակույթի ուսումնասիրությունն է` սոցիալ-մշակութային ընդհանուր գործընթացների համալիրում:</span></span></p> <p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Թեման կիրականացվի հետևյալ հիմնախնդիրների վերլուծությունների համատեքստում, ուր հատուկ ուշադրություն կդարձվի հայոց տոնական և կրոնական վարքագծերի փոփոխման միտումներին.</span></span></p> <ul> <li> <p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Հայոց ավանդական տոնածիսական համալիրի վերլուծություն. լրամշակումներ և թեմատիկ ընդարձակումներ</span></span></p> </li> <li> <p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Տոների կենցաղավարման սոցիալ-մշակութային առանձնահատկությունների և  առանցքային գործոնների վերլուծություն.</span></span></p> </li> <li> <p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Հայոց կրոնական կամ հավատքի վարքագծի փոփոխման և դրսևորման ձևերի վերլուծություն.</span></span></p> </li> </ul> <p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif"> Արդյունքում, առավել ընդգրկուն և համակարգված  կներկայացվի հայոց  տոնածիսական համալիրը, ինչպես նաև ցույց կտրվի մշակութային այդ ֆենոմենի փոփոխման հիմնական միտումները` պատճառահետևանքային և պատմահամեմատական վերլուծությունների ընդհանուր համատեքստում:  </span></span></p> <p> </p> <p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif"><a href="http://iae.am/hy/users/samvelmkrtchyan">Սամվել Մկրտչյան</a></span></span></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/hy/department-of-ethnosociology">Էթնոսոցիոլոգիայի բաժին</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 10:59:10 +0000 Սմբատ Հակոբյան 376 at https://www.iae.am https://www.iae.am/hy/node/376#comments Հայոց ամուսնահարսանեկան և հուղարկավորության ավանդույթների արդի դրսևորումները https://www.iae.am/hy/node/375 <div class="field field-name-field-top-image field-type-image field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><img src="https://www.iae.am/sites/default/files/styles/750/public/default_images/top_2.jpg?itok=YRAz91VR" width="750" height="563" alt="" /></div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Թեմայի  նպատակն է  բացահայտել  հայոց ավանդական  ամուսնա-հարսանեկան և հուղարկավորության  ոլորտում   արդի սոցիալ-մշակութային   դրսևորումները: Մասնավորապես  կարևոր խնդիր է համարվում  պարզել   այդ համակարգում  տեղի ունեցող ավանդական և ժամանակակից մշակութային բազմաթիվ նորամուծությունների յուրահատուկ համադրությունը,  որտեղ միաձուլվում  են ազգային ավանդական սովորույթները և արևմտյան  ծիսակատարողական տարրերը: Հայոց մշակույթում ամուսնահարսանեկան և հուղարկավորության  ծեսերում  շատ ավանդույթներ պահպանելով ազգային նկարագիրը, այնուհանդերձ  ժամանակակից պայմաններում  ստանում են  նոր իմաստավորում:</span></span></p> <p> </p> <p><a href="http://iae.am/hy/users/liliavardanyan"><span style="font-size:14px"><span style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif">Լիլիա Վարդանյան</span></span></a></p> </div></div></div><div class="field field-name-field-research-department field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/hy/department-of-ethnosociology">Էթնոսոցիոլոգիայի բաժին</a></div></div></div> Wed, 20 Jan 2016 10:53:14 +0000 Սմբատ Հակոբյան 375 at https://www.iae.am https://www.iae.am/hy/node/375#comments